Overgang

De overgang is een natuurlijke fase waarin de eierstokken ophouden met het produceren van het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Daardoor worden er dus ook steeds minder eicellen aangemaakt, tot je er géén meer over hebt. Dit gebeurt geleidelijk; de overgang duurt gemiddeld zo’n 4 tot 6 jaar ⁹¹. De overgang begint doorgaans na het 40^e levensjaar, de laatste menstruatie vindt gemiddeld rond je 51^e plaats. Natuurlijk kan een vrouw voor haar 40^e ook in de overgang raken, dit noemt men een vroegtijdige overgang. Dit komt alleen weinig voor ⁹¹.

Uitleg verschillende termen

Met de overgang worden ook andere termen geassocieerd, bijvoorbeeld menopauze, maar wat betekenen deze nou precies?

Menopauze: je laatste menstruatie ooit. Dit weet je dus pas achteraf.
Premenopauze: de periode vóór de menopauze, met als belangrijk kenmerk dat de menstruatiecyclus nog regelmatig is.
Perimenopauze: de periode vóór de menopauze, waarin de menstruaties veranderen. Deze periode duurt tot een jaar na de laatste menstruatie.
Postmenopauze: deze periode begint een jaar na de laatste menstruatie (menopauze).

Tijdens de overgang kunnen er allerlei klachten ontstaan, zowel lichamelijk als psychisch/emotioneel. Eén van de bekendste symptomen is een veranderende menstruatie.

Symptomen overgang

Er wordt een breed scala aan symptomen gelinkt aan de overgang. Per vrouw verschilt het weer waar je last van krijgt, denk bijvoorbeeld aan:

• Hevige menstruatie (veel bloedverlies);
• Menstruatiepijn;
• Onregelmatige menstruaties;
• Opvliegers (warmteaanval, gepaard met rood gezicht en koortsig gevoel);
• Nachtzweten;
• Hoofdpijn;
• Slapeloosheid;
• Geen zin in seks (verminderd libido);
• Vaginale droogheid (kan jeuk of pijn opleveren);
• Droge huid;
• Stijve of slappe spieren (spierzwakheid);
• Stemmingswisselingen;
• Angstig en/of depressief voelen ^{5, 91}.

Mocht het zo zijn dat je last hebt van één van deze klachten, dan is het natuurlijk niet automatisch zo dat je in de overgang zit. Dit zal verder onderzocht moeten worden door een arts. Dit soort klachten kunnen ook door andere oorzaken komen, bijvoorbeeld een hormonale disbalans door PCOS, endometriose, een schildklieraandoening en gebruik van medicatie als tamoxifen.

Kan ik iets doen aan mijn overgangsklachten?

Het is een goed idee om naar een arts te gaan als je overgangsklachten ervaart. Vaak worden er namelijk ook andere onderzoeken uitgevoerd als hij of zij vermoedt dat je in de overgang bent geraakt, zoals het screenen op hart- en vaatziekten, diabetes of botontkalking (osteoporose). Het risico op dat soort aandoeningen wordt namelijk verhoogd met ingang van de menopauze ⁹¹. De arts kan je ook helpen met eventuele behandelmethoden zodat je je weer wat beter voelt.

Heb je last van hevig bloedverlies of onregelmatige menstruaties tijdens de overgang?

Dan is NovaSure wellicht een oplossing voor jou. Bij deze behandeling wordt het baarmoederslijmvlies verwijderd door middel van radio-frequentie-energie. Door het verwijderen van baarmoederslijmvlies vermindert het hevig bloedverlies of stopt het zelfs helemaal ^{27, 31, 32}. Vaak hoeft de ingreep maar één keer gedaan te worden en duurt het maximaal twee minuten. In de meeste gevallen is de behandeling poliklinisch onder plaatselijke verdoving uit te voeren, geen ziekenhuisopname dus. En omdat het geen ingrijpende operatie is ben je vaak de volgende dag alweer helemaal hersteld.

Soms wordt er ook gekeken naar hormoontherapie als optie bij klachten als opvliegers, nachtzweten, onregelmatige menstruaties en vaginale droogheid. Het tekort aan oestrogenen wordt dan aangevuld met bijvoorbeeld tabletten, pleisters, gel of vaginale zetpillen. Hormoontherapie brengt echter wel risico’s met zich mee als het langdurig gebruikt wordt, zoals een grotere kans op borst- en baarmoederkanker, trombose en hart- en vaatziekten ⁹¹.

Als je klachten vooral hevig bloedverlies en/of een onregelmatige menstruatie zijn, dan is het verstandig om je voor te bereiden op het bezoek aan de arts met onze vragenlijst of onze menstruatiescorekaart.