Menstruatieklachten

Hevig bloedverlies, ook wel menorragie, is een van de meest voorkomende klachten in de gynaecologie. Men spreekt van een hevige menstruatie als je bijvoorbeeld vaak je maandverband of tampon moet verschonen (ook ’s nachts) of dubbele bescherming moet dragen om doorlekken te voorkomen. Misschien verlies je ook (grote) klonten bloed of stolsels. Gevolgen van hevig bloedverlies zijn o.a. vermoeidheid, bloedarmoede en pijn, maar ook de geestelijke impact moet niet onderschat worden: ziek moeten melden van werk of school, sociale afspraken mijden, niet kunnen sporten, continu bang zijn om door te lekken.

Meer lezen over hevige menstruaties.

Een normale menstruatiecyclus is vrij betrouwbaar en regelmatig; je bent in principe elke 3 tot 5 weken ongesteld. Bij een onregelmatige menstruatie is het niet meer duidelijk wanneer de menstruatie begint en wanneer deze eindigt. Dus het ene moment heb je een cyclus van 32 dagen, het andere moment heb je ineens een cyclus van 24 dagen. Het is eigenlijk elke keer weer een ‘verrassing’ wanneer je menstruatie komt.

Het komt vooral voor bij meisjes in de puberteit en vrouwen in de overgang door  hormoonschommelingen.

Ook kan het bijvoorbeeld komen door bijwerkingen van medicijnen, (hormoon)spiraal, een dreigende miskraam, of een ontsteking of afwijking aan de baarmoeder(mond), zoals baarmoederslijmvlieskanker.

Meer lezen over onregelmatig ongesteld zijn.

Tussentijds bloedverlies is bloedverlies tussen twee menstruaties in. Dat kan zowel licht bloedverlies (spotting) als hevig bloedverlies zijn.

De lijst van mogelijke oorzaken is vrij lang; het kan o.a. komen door hormonale schommelingen, de innesteling van een eicel, hormonale anticonceptie, een vleesboom (myoom) of poliep, een soa, endometriose of adenomyose, kanker, een miskraam of na sterilisatie.

Meer lezen over tussentijds bloedverlies.

Gemiddeld duurt een menstruatie tussen de 4-7 dagen. Ben je langer dan 7 dagen ongesteld, dan spreken we van een langdurige menstruatie. Vaak gaat dit hand in hand met hevig bloedverlies. Lang ongesteld zijn is natuurlijk irritant, maar het kan ook andere bijkomende klachten geven. Omdat je een langere periode bloedt kan het zorgen voor bloedarmoede (met gevolg ijzertekort), vermoeidheid en menstruatiepijn.

Meer lezen over een lange menstruatie.

Vaak krijg je al last van menstruatiepijn voor je ongesteldheid begonnen is; deze houdt tijdens de menstruatie aan. Hoe lang de pijn duurt verschilt per vrouw, het kan variëren tussen een paar uur of enkele dagen ⁷⁰. De pijn voelt als krampen en/of een dof, zeurderig gevoel in de onderbuik. Ook straalt het bij veel vrouwen uit naar de (onder)rug, bovenbenen en heupen. De menstruatiepijn wordt meestal veroorzaakt door het samentrekken van baarmoeder, maar er kan ook een aandoening achter schuilen, zoals cysten, vleesbomen in de baarmoeder, endometriose, ontsteking aan het kleine bekken (PID). Als de pijn heel hevig wordt spreken we vaak van de medische term dysmenorroe.

Meer lezen over menstruatiepijn.

PMS staat voor premenstrueel syndroom. Hierbij ervaar je vaak dezelfde lichamelijke menstruatieklachten als eerder genoemd, zoals krampen in de buik, vermoeidheid, opgezwollen en/of pijnlijke borsten. Maar er komen ook meer psychische klachten bij kijken. Je kunt last hebben van depressieve gevoelens, slapeloosheid en sterke stemmingswisselingen ^{85, 86}. Vrouwen ervaren deze klachten in de periode voorafgaand aan de menstruatie; als de menstruatie eenmaal op gang is gekomen voelen ze zich weer prima.

PMDD staat voor premenstrual dysphoric disorder en is nog een graadje erger dan PMS. Dan spreken we echt over psychische klachten die zo heftig zijn dat normaal functioneren van dag tot dag niet meer mogelijk is.

Meer lezen over PMS klachten.

Het uitblijven van de menstruatie kan logischerwijs komen doordat je zwanger bent. Maar dat is niet de enige oorzaak. Te veel stress, te snel afvallen of te veel sporten kunnen er ook voor zorgen dat je menstruatie een paar maanden stopt of zelfs helemaal niet meer terugkomt. Een andere oorzaak kan bijvoorbeeld een hormonale stoornis zijn, zoals PCOS.

De NovaSure behandeling is een relatief simpele ingreep, waarbij het baarmoederslijmvlies wordt verwijderd door middel van radio-frequentie-energie. Dit duurt hooguit 2 minuten en levert vaak maar een beetje ongemak op. Het herstel is snel en doordat het baarmoederslijmvlies verwijderd wordt, vermindert het bloeden aanzienlijk of stopt het zelfs helemaal ³². Maar ook bij PMS klachten is gebleken dat NovaSure kan helpen. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat vrouwen die een NovaSure behandeling hadden ondergaan later ook een vermindering van bepaalde PMS klachten merkten ^{88, 89, 90}.

Een vleesboom, ook wel myoom, kan soms door een MyoSure behandeling verwijderd worden. Het hangt er vanaf waar de vleesboom precies groeit. Tijdens de behandeling wordt de vleesboom weggehapt, dit duurt gemiddeld 10 minuten voor een myoom van 3 cm ⁵⁰. Er wordt niet in de buikwand gesneden en ook kun je nog gewoon kinderen krijgen na de ingreep.

De anticonceptiepil zorgt voor het onderdrukken van de ovulatie en zorgt voor een ‘nepmenstruatie’ in je stopweek. Hierdoor worden de klachten ook onderdrukt. De pil kan er dus voor zorgen dat je klachten, zoals menstruatiepijn en vermindering van het bloedverlies,  minder worden ^{52, 70}. Maar lang niet alle vrouwen willen aan de pil, omdat er bepaalde gezondheidsrisico’s aan kleven of omdat ze zwanger willen worden.

NSAID’s, zoals ibuprofen en naproxen, worden nog steeds veel gebruikt voor menstruatieklachten. Vooral in het geval van pijn in buik en rug. Het is wel belangrijk dat je meteen begint met het nemen van pijnstilling vanaf het eerste moment dat je klachten ervaart, al is het licht. Hoe langer je wacht, hoe minder goed de medicatie werkt ⁷³. Paracetamol werkt in sommige gevallen ook ⁷⁰. Raadpleeg voor een juiste dosering de bijsluiter, je apotheker of je arts.

Soms heb je behoefte aan snelle verlichting zonder medicatie! Bij buikkramp of uitstraling in de onderrug is het verstandig om voor ontspanning te zorgen. Leg bijvoorbeeld een warme kruik op buik of onderrug ⁶⁹ of neem een warm bad. Ook kun je de onderrug (laten) masseren of ontspanningsoefeningen doen.