Heeft sterilisatie invloed op je menstruatie?

Bij sterilisatie worden beide eileiders afgesloten. Doordat de eicel dan niet meer in contact kan komen met zaadcellen, kan deze ook niet meer worden bevrucht.

Minder bekend is dat steriliseren  op verschillende manieren kan: laparoscopisch (door een kijkoperatie via de buikwand) en hysteroscopisch (door een kijkoperatie via de vagina). Bij een laparoscopische sterilisatie worden de eileiders afgeklemd met ringetjes of clips of worden ze dichtgebrand. Bij een hysteroscopische sterilisatie worden plugs of implantaten aangebracht (1).

Alles doet ‘t nog, behalve de eileiders

Sterilisatie is een definitieve vorm van anticonceptie; je kunt niet meer zwanger worden na de ingreep. De rest van je lichaam werkt echter naar behoren. Met andere woorden: alles doet ‘t nog, behalve de eileiders. Je hormoonproductie blijft gewoon doorgaan, je seksdrive verandert er niet door en je komt niet opeens in de menopauze terecht. Elke maand komt net zoals voorheen een eitje vrij, met het enige verschil dat deze eicel niet meer door de eileider in de baarmoeder kan belanden, maar door het lichaam zelf opgeruimd wordt. Ook word je elke maand ongesteld.

Hevigere menstruatie als je na sterilisatie met de pil stopt

Verandert je menstruatie na sterilisatie? Dat hoeft niet. Heb je voor de sterilisatie veel last van hevig bloedverlies, dan is de kans erg groot dat dit daarna nog steeds zo is. Helaas. Vrouwen die vóór de sterilisatie hormonale anticonceptie gebruikten en na de ingreep niet meer, merken wel vaak een verandering. Dat komt doordat pilgebruiksters niet echt ongesteld worden. In plaats daarvan krijgen ze elke maand een onttrekkingsbloeding. Deze onttrekkingsbloedingen zijn meestal veel lichter. Dat verklaart waarom veel vrouwen na sterilisatie, als ze geen hormonen meer slikken, hun menstruatie heviger vinden.

Meer pijn en bloedverlies? Of toch niet?

Laat je de invloed van het stoppen met hormonale anticonceptie buiten beschouwing, dan heeft sterilisatie geen enkele invloed op de menstruatie, zou je dus denken. Of toch wel?

De Collaborative Review of Sterilization (CREST) studie uit 1992 ziet wel degelijk een link. Uit dit Amerikaanse onderzoek blijkt dat vijf jaar na de sterilisatie 35% van de deelneemsters last had van hevige menstruatiepijn en 49% van hevig bloedverlies. Vóór de sterilisatie waren deze percentages lager. Net als één jaar na de ingreep; toen rapporteerde 27% erge pijn en 41% veel bloedverlies. Deze studie wijst erop dat bij gesteriliseerde vrouwen zich na verloop van tijd menstruatieproblemen kunnen ontwikkelen (2). Ook sommige andere onderzoeken zien een verband tussen sterilisatie en hevige en/of pijnlijke menstruaties naderhand (3, 4).

Denken gesteriliseerde vrouwen anders over menstruatieproblemen?

De Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG) gaat er na een literatuurstudie van uit dat menstruatieproblemen niet vaker voorkomen na sterilisatie. Wel lijkt het erop dat vrouwen die gesteriliseerd zijn vaker alsnog voor een baarmoederverwijdering (hysterectomie) kiezen. Men vermoedt dat dit komt doordat deze vrouwen een andere houding hebben ten opzichte van menstruatieproblemen; zij kiezen liever voor een definitieve chirurgische oplossing dan alsnog voor hormoontherapie (5).

Spijt van sterilisatie?

In Nederland ondergaan per jaar ongeveer 10.000 vrouwen een sterilisatie (6). Hoewel de ingreep op zich redelijk eenvoudig is, is de keuze voor sterilisatie dat niet. Wat als je later toch kinderen wilt? Bij een laparoscopische sterilisatie kan een hersteloperatie gedaan worden. Deze ingreep geeft echter geen garantie op vruchtbaarheid. Van de andere kant is niet met 100% zekerheid te zeggen dat je na sterilisatie volledig onvruchtbaar bent. Het percentage dat toch nog zwanger wordt, varieert van 0,5 tot 2% (6). Ofwel van elke 1.000 gesteriliseerde vrouwen krijgen tussen de 5 en de 20 alsnog twee streepjes bij een zwangerschapstest.

Naar de arts

Twijfel je over sterilisatie en/of heb je problemen met je menstruatie? Neem geen overhaaste beslissingen, maar praat erover met je huisarts en/of vraag om doorverwijzing naar de gynaecoloog.

Bronnen:

(1, 6) Brand A, Bruinsma A, Van Groeningen K, Kalmijn S, Kardolus I, Peerden M, Smeenk R, De Swart S, Kurver M, Goudswaard L. NHG-Standaard Anticonceptie.
(2) Lynne S. Wilcox, Beverty Martinez-Schnell, Herbert B. Peterson, James H. Ware, Joyce M. Hughes, Menstrual Function after Tubal Sterilization, American Journal of Epidemiology, Volume 135, Issue 12, 15 June 1992.
(3) Rochelle N. Shain, Ph.D. Warren B. Miller, M.D. George W. Mitchell, M.D.  Alan E. C. Holden, M.A. II Marc Rosenthal, Ph.D. Menstrual pattern change 1 year after sterilization: results of a controlled, prospective study. The American Fertility Society Vol. 52, No.2, August 1989.
(4) Parsanezhad ME, Alborzi SA, Namavar Jahrom B. Menstrual Abnormalities and Pain after Five Tubal Sterilization Methods: A Randomized Controlled Trial. IJMS Vol 28, No.2, June 2003.
(5) NVOG-richtlijn nr. 30 juli 2000. Sterilisatie bij de vrouw. Pagina 5, paragraaf 2.4 Langetermijneffecten van sterilisatie.