10 menstruatiemythes: waar of niet waar?

10 menstruatiemythes: waar of niet waar?
25 november 2019
Weetjes

1. Van een warm bad word je heviger ongesteld

Tijdens de menstruatie wordt de overtollige laag van het baarmoederslijmvlies (endometrium) afgevoerd. Niets meer en niets minder. Die laag wordt niet dikker door een warm bad. Je verliest per saldo dus niet meer bloed. Dobberen in warm water – of een warme kruik op je buik leggen – kan wel helpen te ontspannen en menstruatiekramp te verminderen. Win-win.

2. Vrouwen die samenleven menstrueren synchroon

De Amerikaanse psycholoog Martha McClintock beschreef het fenomeen in 1971 voor het eerst (1). De cycli van vrouwen die samenleven (nonnen, studenten, gevangenen) zouden synchroon gaan lopen door de invloed van feromonen op de eisprong. Helaas, herhalingen van haar studie wezen in een andere richting. Wiskundig gezien is het ook onmogelijk: daarvoor zit er te veel variatie in het aantal menstruatiedagen en de cyclusduur.

3. Menstruatieklachten horen er nu eenmaal bij

Dat menstruatieklachten er nu eenmaal bijhoren, is een hardnekkige fabel. Het is helaas ook de reden dat vrouwen te lang doorlopen met klachten als hevig bloedverlies, heftige menstruatiepijn, langdurige menstruaties, tussentijdse bloedingen, het verlies van stolsels enzovoort. Dit soort symptomen kan wijzen op menorragie; een medisch erkende aandoening waarvoor eenvoudige oplossingen bestaan. Zie ook 7.

4. Je kunt niet zwanger worden als je ongesteld bent

Ongeveer halverwege de cyclus vindt de eisprong plaats. Vlak daarvoor ben je al vruchtbaar: sperma blijft namelijk zo’n 3 dagen goed. Als je een korte cyclus hebt, bestaat de mogelijkheid dat de eisprong zich alweer aankondigt terwijl je nog ongesteld bent. Zwanger worden kan op élk moment van de menstruatiecyclus.

5. Je bent voer voor haaien als je ongesteld zwemt

Het reukvermogen van dieren is over het algemeen beter dan dat van mensen. Maar is het daarom gevaarlijker om in zee te zwemmen als je menstrueert? Bloed kan inderdaad haaien lokken, maar haaien ruiken sowieso mensen en ze kunnen ze ook zien. Daarbij wordt de lichaamsgeur van mensen – ongesteld of niet – in het zeewater te veel verdund. Dat je voer bent voor de haaien, is een broodje aap (2).

6. Vrouwen menstrueren in het ritme van de maan

De gemiddelde menstruatiecyclus is ongeveer even lang als de tijd die de maan nodig heeft om rond de aarde te draaien: 28 dagen. Niet vreemd dat de maan sinds jaar en dag met vruchtbaarheid en moederschap wordt geassocieerd (3). Alleen hebben slechts weinig vrouwen een cyclus van 28 dagen; alles tussen de 24 en 31 dagen wordt als normaal beschouwd. Zie ook 2.

7. De huisarts/gynaecoloog kan toch niets voor me doen

Zie ook 4. Menstruatieproblemen zijn altijd een reden om een afspraak te maken met de huisarts en/of om doorverwijzing te vragen naar de gynaecoloog. De oorzaak is misschien niet altijd te achterhalen, maar om onnodige gezondheidsrisico’s uit te sluiten is het altijd zinnig om onderzoek te laten doen.

8. Je kunt beter niet sporten tijdens de menstruatie

Bewegen stimuleert de aanmaak van de natuurlijke pijnstiller endorfine en remt de productie van prostaglandinen. Dit zijn hormoonachtige stoffen die een rol spelen bij de samentrekking van spieren in de baarmoederwand. Sporten is dus juist goed, maar forceer niets. Als je hevig menstrueert kun je last hebben van ijzertekort, met als gevolg vermoeidheid en duizelingen.

9. Seks tijdens de menstruatie is ongezond

Er is niets tegen seks als je ongesteld bent. In tegendeel eigenlijk: een orgasme is een uitstekende remedie tegen menstruatiepijn. Tijdens je menstruatie is de kans wel groter op infecties en besmetting met seksueel overdraagbare aandoeningen die via het bloed worden doorgegeven, zoals hepatitis en HIV.

10. Ongestelde vrouwen kunnen geen goede sushi maken

‘Opoe is op bezoek’ is een bekend eufemisme voor menstruatie. Soortgelijke synoniemen kom je in alle talen tegen. Ze verwijzen naar de mythe dat menstruerende vrouwen onrein zijn en dat je hen dus maar beter uit de keuken kunt verbannen om te voorkomen dat de mayonaise schift, de wijn verzuurt of de tomatensaus mislukt. Inmiddels weten we beter, zou je denken. Toch kunnen Japanse vrouwen vanwege hun menstruatie nog altijd geen sushichef worden en hebben Surinaamse restaurants om dezelfde reden vaak alleen mannelijke koks in dienst (4).

Bronnen:

(1) McClintock, M. K. (1971). Menstrual synchrony and suppression. Nature, 229, 244-245.

(2, 3, 4) Kragten, P. (2017). Mooi rood is niet lelijk, P. 60, 24/25, 30. Splint Media BV.

Op zoek naar een gespecialiseerd ziekenhuis in de omgeving?