Myomen en poliepen: wat is het verschil?

Zowel myomen (ook wel vleesbomen genoemd) als poliepen zijn doorgaans goedaardige gezwellen die in de baarmoeder voorkomen. Het belangrijkste verschil zit ‘m in de structuur: myomen bestaan vooral uit spierweefsel en poliepen uit slijmvliesweefsel. Een overeenkomst is er ook: ze kunnen allemaal tot hevig menstrueel bloedverlies (HMB) en andere menstruatieklachten leiden.

Myomen: van speldenknop tot grapefruitformaat

Myomen worden ook wel vleesbomen, leiomyomen of baarmoederfibromen genoemd. Deze woekeringen in de spierwand van de baarmoeder zijn vrijwel altijd goedaardig. Myomen kunnen het formaat van een speldenknop hebben, maar ook dat van een grapefruit. Er zijn verschillende typen myomen, afhankelijk van de plaats waar ze zich bevinden. Zo heb je het intramuraal (groeit in de spierwand van de baarmoeder), het subsereus (onder het slijmvlies aan de buitenkant van de baarmoederwand) en het submuceus (onder het slijmvlies van de binnenkant van de baarmoederwand) myoom.

Krijg je myomen? Grote kans van wel. Krijg je er last van? Dat hoeft niet.

De kans is groot dat je myomen krijgt. Geschat wordt dat bijna 1,8 miljoen vrouwen myomen in de baarmoeder heeft (1). Hoe deze precies ontstaan, is nog niet duidelijk, maar bekend is dat ze oestrogeenafhankelijk zijn (2), oftewel dat hormonen invloed hebben op de groei. Na de overgang slinken de myomen dan ook spontaan. Ze komen voor in de vruchtbare leeftijd, vooral bij vrouwen die ouder zijn dan 30. Naast leeftijd spelen ook factoren als huidskleur (negroïde vrouwen hebben meer dan drie keer zo vaak myomen als vrouwen met een lichtere huidskleur (3), erfelijkheid en overgewicht een rol.

Lang niet iedere vrouw met myomen heeft er last van. Sterker nog: meer dan de helft merkt niets (4); vaak worden de myomen pas bij toeval ontdekt tijdens echoscopisch of gynaecologisch onderzoek. Bij sommige vrouwen zorgen de vleesbomen wél voor klachten, zoals zware of onregelmatige menstruaties en/of tussentijds bloedverlies. Vooral submuceuze myomen veroorzaken vaak HMB (5). Andere klachten zijn menstruatiepijn, pijn bij het vrijen, een vol gevoel in het bekkengebied, druk op de blaas en lage rugpijn. Ook kan een myoom de innesteling van de eicel in het baarmoederslijmvlies bemoeilijken, waardoor je moeilijker zwanger wordt.

Myomen verwijderen met MyoSure

Geven de myomen geen klachten? Dan is een behandeling normaliter niet nodig. Wel wordt meestal aangeraden elke drie tot zes maanden naar de gynaecoloog te gaan voor een check-up.  Mocht het myoom te groot worden, dan kan het tijdig worden verwijderd. Dit kan onder meer met de MyoSure-behandeling, waarbij een gynaecoloog via de vagina een instrument in de baarmoeder inbrengt en daarmee de myomen ‘wegknipt.’ Een andere behandeloptie is embolisatie, waarbij de bloedtoevoer naar het myoom onderbroken wordt zodat deze verschrompelt. Na een MyoSure-behandeling kun je gewoon zwanger worden, maar na een embolisatie wordt dit afgeraden.

Poliepen: gezwellen op een steeltje

Poliepen zijn uitstulpingen van het slijmvlies; de gezwellen zitten als het ware op een steeltje. Ze zijn meestal goedaardig en variëren in grootte van enkele millimeters tot een paar centimeter. Poliepen komen overal in het lichaam voor; in de baarmoeder kunnen ze tot menstruatieklachten leiden. Baarmoederpoliepen kun je onderverdelen in endometriumpoliepen, die aan de binnenwand van de baarmoeder zitten, en cervicale poliepen, die zich in de baarmoederhals bevinden.

Geschat wordt dat baarmoederpoliepen voorkomen bij 10% van de vrouwen; vooral vrouwen tussen de 40 en 50 jaar hebben er een verhoogde kans op (6). Net als bij myomen is ook bij poliepen de exacte oorzaak onbekend, al is wel duidelijk dat het ontstaan met de hormoonhuishouding heeft te maken.

Baarmoederpoliepen? Liever laten verwijderen

Hoewel poliepen vaak minder last geven dan myomen, kunnen ze wel degelijk klachten veroorzaken.  De meest voorkomende symptomen zijn hevig en/of tussentijds bloedverlies, onregelmatige menstruatie en bloedverlies na de menopauze. In sommige gevallen kunnen ze tot onvruchtbaarheid leiden. Om te voorkomen dat poliepen zich tot kwaadaardige tumoren ontwikkelen, worden ze meestal verwijderd. Baarmoederpoliepen kun je, net als myomen in de baarmoeder, verwijderen met de MyoSure-behandeling. Soms is het nodig deze behandeling te herhalen omdat poliepen kunnen terugkeren, dit gebeurt vooral bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd die meerdere baarmoederpoliepen hebben (7).

Naar de huisarts

Heb je last van hevig bloedverlies of heb je andere (menstruatie)klachten die door myomen of poliepen veroorzaakt kunnen worden? Neem dan zeker contact op met je huisarts.

Bronnen:

(1) PhilMed Zorgmarketing, januari 2011.
(2, 4, 5) Willemsen WNP, De Kruif JH, Velthausz MBF, Meelen BTHM (2000). Myomen en vruchtbaarheid. Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. 144(17):789-791.
(3) Meijer L J, Bruinsma AC, Pameijer AS, Hehenkamp WJ, Janssen CA, Burgers JS, De Vries CJ (2014). NHG-Standaard Vaginaal bloedverlies (derde herziening). Huisarts Wet, 57, 406-14.
(6) Al Chami, A., Saridogan, E. (2017). Endometrial polyps and subfertility. Journal of Obstetrics & Gynaecology of India. 67(1): 9–14.
(7) Pavone, M. E., (2018) Predicting the recurrence of endometrial polyps: a commentary. Fertility and Sterility. Vol. 109, Issue 3, 445.