Hevige menstruatie door stollingsziekte?
Stollingsziekten ofwel bloedingsziekten zijn er in soorten en gradaties. Ze worden veroorzaakt doordat de bloedplaatjes niet goed werken of door een tekort aan stollingseiwitten. De meest voorkomende, erfelijke stollingsstoornissen zijn Hemofilie, de ziekte van Von Willebrand (VWD) en trombocytopathie (bloedplaatjesziekte).
Stollingsstoornissen komen even vaak voor bij mannen als bij vrouwen. Hemofilie is een uitzondering op die regel (1). Bij deze stollingsziekte kunnen vrouwen namelijk alleen drager zijn, maar dragers kunnen wel degelijk klachten hebben, zoals overmatig bloedverlies tijdens de menstruatie.
Hevig ongesteld vanaf je eerste menstruatie?
Bij alle stollingsziekten waarbij het bloed te weinig stolt kun je stellen dat vrouwen in de vruchtbare leeftijd er meer last van hebben dan mannen (2). Inderdaad: door ‘vrouwspecifieke’ bloedingen bij bevallingen en menstruaties. Langdurige en/of hevige menstruaties zijn de meest gehoorde klacht bij vrouwen met een stollingsstoornis. Vaak al vanaf de allereerste ongesteldheid.
Bij de ziekte van Von Willebrand (VWD) zijn hevige menstruaties bijna standaard. Uit het Willebrand in Nederland-onderzoek, dat in 2007 onder leiding van hematologieprofessor Frank Leebeek (Erasmus MC) werd gestart, bleek bijvoorbeeld dat meer dan 85% van de vrouwen met VWD last heeft van hevige bloedingen en het verlies van klonten en stolsels tijdens de menstruatie (3).
Een opmerkelijk hoog percentage vrouwen (20%) uit deze studie had als behandeling voor deze klachten een baarmoederverwijdering (hysterectomie) ondergaan. Bij vrouwen zonder bloedingsziekte was dat percentage 11%. Bij 37% van de vrouwen werd de diagnose VWD pas na de baarmoederverwijdering gesteld. De vraag is of die zware medische ingreep altijd gerechtvaardigd was.
Wat zijn symptomen van een stollingsstoornis?
Vrouwen met een stollingsstoornis hebben dus vaker dan gemiddeld heftige menstruaties. Dat kan legio klachten geven, denk aan vermoeidheid door bloedarmoede. Daarbij kan een stollingsstoornis problemen rond de ovulatie geven. Tijdens de eisprong kunnen kleine bloedingen en/of bloedcysten ontstaan die pijnklachten en bijvoorbeeld bloedingen in de buikholte veroorzaken.
Algemene symptomen van een stollingsstoornis zijn onder meer: snel blauwe plekken krijgen (al dan niet als gevolg van spontane bloedingen in spieren en gewrichten) en heftig bloeden na een operatie of een verwonding. Spontane slijmvliesbloedingen, zoals frequente bloedneuzen en veelvuldig bloedend tandvlees, zijn ook een veel voorkomend symptoom.
Stollingsziekten worden bij vrouwen vaak pas laat ontdekt
Stollingsstoornissen zijn vaak erfelijk. Als meerdere familieleden klachten hebben, kan ten onrechte het idee ontstaan dat klachten als hevige menstruaties er nu eenmaal bij horen. Artsen denken niet altijd aan de mogelijkheid dat een stollingsziekte de oorzaak van hevig menstrueel bloedverlies kan zijn.
Promotieonderzoek uit 2012 van gynaecoloog Marieke Knol (Rijksuniversiteit Groningen) toonde dit al eens aan. Zij bestudeerde de gegevens van 102 vrouwen die tussen 2007 en 2010 voor hevige menstruaties bij de afdeling gynaecologie van het Universitair Medisch Centrum Groningen hadden gemeld. Bij maar liefst 29% bleek een stollingsziekte, meestal een milde vorm van VWD, de onderliggende oorzaak (4).
Waarom is een juiste diagnose belangrijk?
Stollingsstoornissen kunnen gevaarlijke complicaties geven. Ook om andere redenen is een diagnose van belang. Pijnstillers als ibuprofen en diclofenac, die vaak worden gebruikt tegen menstruatieklachten, zijn bijvoorbeeld slecht voor de bloedstolling, waardoor de klachten verergeren.
Heb je last van hevig menstrueel bloedverlies en/of denk je dat een stollingsstoornis de oorzaak van je klachten kan zijn? Neem dan zeker contact op met je huisarts. Afwijkingen in de bloedstolling zijn een ernstige aandoening waarvoor medische behandeling nodig is. Ook menorragie is een medisch erkende aandoening, waarvoor eenvoudige oplossingen bestaan.
Breng je klachten goed in kaart
‘Hevige menstruaties’ zijn een subjectief iets. Houd voordat je naar je huisarts gaat een tijdje een menstruatiedagboek bij, waarin je aangeeft hoe lang je menstrueert, hoe vaak je maandverband moet wisselen en wat je andere klachten zijn, zoals pijn, blauwe plekken en/of bloedend tandvlees.
Als hevig bloedverlies je leven negatief beïnvloedt en je twijfelt over de juiste diagnose, sta dan op doorverwijzing naar een gynaecoloog of andere specialist, zoals een hematoloog.
Bronnen:
(1, 2) https://www.nvhp.nl/vrouwen-en-stollingsstoornissen (bezocht op 1-7-2019).
(3) WIN-STuDIE, D. E. (2014). De ziekte van von Willebrand in Nederland. NED TIJDSCHR GENEESKD, 158, A6518 (opgehaald van https://www.nvhp.nl/images/VonWillebrandinNederland.pdf, 29-7-2019).
(4) Knol, H. M. (2012). Determinants of bleeding in obstetrics and gynaecology. Groningen: s.n. (opgehaald van https://www.rug.nl/research/portal/files/14499479/Proefschrift.pdf).
