Is dit dé grootste misvatting over hevige menstruaties?

Dat het de gewoonste zaak van de wereld is om ijzertekort te hebben. Dat het normaal is om elk uur van tampon te moeten wisselen of altijd dubbele bescherming nodig te hebben. Of dat het nu eenmaal in de familie zit en dat je er toch niks aan kunt doen. Er bestaan nogal wat misvattingen over hevig menstrueel bloedverlies (HMB). Maar de grootste misvatting is waarschijnlijk dat je ermee moet leren leven. Want – spoiler alert – dat hoeft dus helemaal niet.

‘Hevige menstruatie? Hoort erbij.’ Aldus 60% van de vrouwen met HMB

HMB – ook wel menorragie genoemd – is geen zeldzame aandoening. Ongeveer 1 op de 5 vrouwen tussen de 35 en 55 jaar heeft er last van. Het komt dus vaak voor. Maar veelvoorkomend is niet hetzelfde als normaal. Toch denkt een ruime meerderheid (60%) nog altijd dat hevige menstruaties er nu eenmaal bijhoren, zo blijkt uit onderzoek onder 1.004 vrouwen met HMB-klachten. Maar liefst 75% weet niet dat HMB een medisch erkende aandoening is (1).

HMB wordt daardoor nog te vaak afgedaan als normaal onderdeel van het vrouw zijn. Wat natuurlijk raar is. Diabetes en artrose komen ook veel voor. Maar niemand denkt dat deze aandoeningen er nu eenmaal bijhoren. Ooit iemand horen zeggen dat suikerziekte onderdeel is van het mens zijn?

Wanneer is veel te veel?

Menstruatieproblemen zijn een subjectief iets. Wanneer is veel te veel? Het antwoord zou moeten zijn: als jij het teveel vindt, bijvoorbeeld omdat je je agenda om je menstruatie moet plannen. Je spreekt dus van hevig menstrueel bloedverlies als ‘de feestweek’ je in het dagelijks leven belemmert. Bijvoorbeeld doordat je zoveel bloedverlies hebt dat je nooit een lichtgekleurde broek durft te dragen uit angst voor doorlekken, om het uur naar de wc moet voor een wisseltruc of zowel tampons als maandverband moet gebruiken.

Naast overvloedig en langdurig bloedverlies, kunnen ook andere symptomen erop wijzen dat je HMB hebt. Denk aan het verlies van grote stolsels en hevige krampen of aan duizeligheid, prikkelbaarheid en lusteloosheid – symptomen van ijzertekort.  Hoeveel bloedverlies is normaal? Gynaecologen houden een drempelwaarde aan van 120 ml per menstruatie. Ter vergelijking: een gemiddelde hoeveelheid is 43 ml per menstruatie (2). Als je driekwart longdrinkglas of meer verspilt, heb je ‘officieel’ HMB.

Over menstruatieproblemen praat je niet…

Een cyclus korter dan 21 dagen, een menstruatieperiode van 7 dagen of langer, hevige kramp, de voortdurende angst voor doorlekken. Je vraagt je af wat er zou gebeuren als mannen met dit klachtenpakket zouden moeten dealen. Vrouwen klagen niet écht. Uit onderzoek onder ruim 42.000 Nederlandse vrouwen blijkt dat de helft niet met familie en vrienden over menstruatieproblemen praat. Zelfs niet als zij door de klachten hun dagelijkse bezigheden niet meer uit kunnen voeren (3). Wat ze dan wel doen? Door blijven lopen of een smoes verzinnen als het echt niet meer gaat.

Slechts 54% van de vrouwen met HMB-klachten gaat ervoor naar de huisarts en 28% belandt bij de gynaecoloog. Meer dan een kwart (27%) denkt namelijk dat de arts toch niets kan doen (4). Dat is dus een misvatting. Er zijn wel degelijk behandelopties, meerdere zelfs, afhankelijk van de onderliggende, medische oorzaak. Komt het vele bloedverlies door myomen of poliepen, dan kunnen deze eenvoudig verwijderd worden, bijvoorbeeld met de MyoSure-behandeling. Liggen de hevige menstruaties aan een hormonale disbalans? Dan kan hormoontherapie, zoals de pil of een Mirena-spiraaltje, helpen.

Zit in de familie

In meer dan de helft van de gevallen van hevig menstrueel bloedverlies kan geen oorzaak vastgesteld worden (5). Soms zitten zware menstruaties inderdaad in de familie. Daardoor kan ten onrechte de indruk ontstaan dat dit normaal is. Meestal neemt de hevigheid van het bloedverlies geleidelijk toe in de overgang. In de huisartsenpraktijk komt HMB vooral voor bij vrouwen tussen de 45 en 49 jaar (6). Dat hoeft natuurlijk niet te betekenen dat je moet blijven doorlopen – of beter gezegd doorlekken – met HMB tot de menopauze een feit is. In tegendeel. Als je geen kinderwens meer hebt, zijn er definitieve behandelopties als NovaSure, waarbij het baarmoederslijmvlies verwijderd wordt met behulp van elektrische energie.

HMB? Naar de dokter ermee!

Over HMB zijn nog altijd veel misverstanden. Jammer, om meerdere redenen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat 35% van de vrouwen met hevig bloedverlies eerder hulp had gezocht als ze hadden geweten had dat HMB een medisch erkende aandoening is waarvoor wél behandelopties zijn (7). Moraal van een bloedserieus verhaal: belemmert je menstruatie je in je dagelijkse leven? Denk dan vooral niet dat je ermee moet leren leven, maar ga naar de huisarts. Bereid je voor op dit gesprek door je zelf alvast in de verschillende behandelopties te verdiepen en door je klachten en wensen goed in kaart te brengen. Houd voorafgaand aan het gesprek bijvoorbeeld een menstruatiedagboek bij.

Bloedserieus

Met de nieuwe, landelijke campagne Bloedserieus wordt aandacht gevraagd voor een medisch probleem waarmee verrassend veel vrouwen blijven rondlopen. De oproep: als je HMB hebt, dan heb je een bloedserieus verhaal. Deel dat verhaal. Met elkaar én met de arts.

Bronnen:

(1, 3, 4) Heavy Periods, online survey among 1,004 women who have experienced heavy periods in the past 3 years (18+), 14^th to 18^th September 2018, 24 september 2018, 3 Monkeys Zeno for Hologic Benelux.
(2, 5, 6) Meijer L J, Bruinsma AC, Pameijer AS, Hehenkamp WJ, Janssen CA, Burgers JS, De Vries CJ (2014). NHG-Standaard Vaginaal bloedverlies (derde herziening). Huisarts Wet, 57, 406-14.