Ongesteld op vakantie?

Ongesteld op vakantie?
21 juli 2021
Weetjes

Zon, zee, strand en doorlekvlekken in je badpak? De kans is groot, want op vakantie word je natuurlijk altijd ongesteld. Dat is geen pech, maar pure kansberekening. Want stel, je hebt een cyclus van exact 28 dagen en een menstruatieduur van zeven dagen. Als je dan een vakantie van drie weken boekt waarin je per se niet wil menstrueren, dan is het zaak om precies één week voor vertrek ongesteld te worden. Begin je later, dan ben je immers nog ongesteld tijdens het begin van je vakantie.

Binnen een cyclus van 28 dagen is er maar één begindag die ervoor zorgt dat je niet menstrueert op reis. De menstruatiekans is dus 27/28 ofwel 96,4%. De kans dat je een hele week ongesteld bent is zelfs 50%. Heb je last van hevig menstrueel bloedverlies (HMB)? Dan is de kans dat je tijdens je vakantie ongesteld bent nog veel groter, omdat je dan waarschijnlijk ook een kortere cyclus hebt dan 28 dagen en/of langer dan zeven dagen menstrueert.

De invloed van jetlag

Zelfs al heb je de precieze menstruatiekans berekend, dan nog kun je verrast worden. Een ander klimaat, ander eten, misschien wat meer alcohol plus de normale dosis vakantiestress: het kan er allemaal voor zorgen dat je menstruatie heviger of anders verloopt dan normaal. Vooral verre vliegreizen kunnen van invloed zijn. Jetlag en het slaapgebrek dat het doorkruisen van tijdzones met zich meebrengt, zorgen voor een verstoring van het circadiaan ritme. Het uit balans zijn van deze biologische klok heeft invloed op allerlei lichaamsprocessen en zorgt onder meer voor een grotere kans op dysmenorroe ofwel menstruatiepijn (1). Onderzoek heeft aangetoond dat stewardessen vaker last hebben van menstruatiestoornissen (2).

Heb je normaal gesproken al hevig bloedverlies met stolsels, dan kan dat door een lange vliegreis erger worden. Als je na een tijd zitten weer opstaat, verlies je door de zwaartekracht namelijk extra veel bloed. Naast een kans op jetlag is er dus ook meer doorlekgevaar onderweg. Bij het inchecken kiezen voor een stoel in de buurt van de toiletten is misschien geen overbodige luxe.

Inpakken en wegwezen?

Naast de anti-doorlekmaatregelen die je in je dagelijks leven al toepast, zijn er op vakantie nog wat extra dingen om rekening mee te houden. Pak om te beginnen voldoende menstruatieproducten in voor de hele reis en stop voldoende producten in de handbagage. Check op de plaats van bestemming waar de openbare toiletten zijn en in welke staat deze verkeren en neem standaard een flesje water, desinfecterende handgel en reinigingsdoekjes mee.

Ga je zwemmen? Verwissel tampons en sponsjes na iedere duik, omdat deze behalve menstruatiebloed ook zwemwater absorberen. Ook een menstruatiecup moet je na het zwemmen even legen en omspoelen. Een cup kan sowieso een goed idee zijn op reis; deze neemt weinig bagageruimte in en vangt gemiddeld 30 ml bloed op (tot 50 ml bestaat ook). Een menstruatiecup is net zo veilig als tampons en maandverband en lekt in sommige gevallen zelfs minder (3). Oefen eerst een paar cycli thuis zodat je onderweg niet voor verrassingen staat.

Menstruatie uitstellen?

Het is mogelijk je menstruatie uit te stellen tot na de vakantie. Dit kan bijvoorbeeld met hormonale anticonceptie; door de pil door te blijven slikken zonder stopweek (4). Ook met norethisteron kun je de ongesteldheid een paar weken uitstellen (5). Wil je er minder last van hebben, dan kunnen NSAID’s tijdelijk uitkomst bieden. Deze pijnstillers met ontstekingsremmende werking, zoals Ibuprofen of Naproxen, helpen niet alleen tegen menstruatiepijn, ze kunnen ook de hoeveelheid bloedverlies verminderen (6). Overleg bij medicijngebruik altijd goed met de arts of apotheker.

Maar moet je je agenda het jaar rond om je menstruatie heen plannen? Hevig menstrueel bloedverlies is een medisch erkende aandoening waarvoor meerdere behandelopties bestaan. Naast hormoontherapie is dat bijvoorbeeld een NovaSure-behandeling, waarbij de functionele laag van het baarmoederslijmvlies wordt verwijderd met als gevolg minder of helemaal geen menstrueel bloedverlies meer. Maak een afspraak met je huisarts om de opties te bespreken.

 

Bronnen:

(1) Mahoney, M. M., (2010). Shift Work, Jet Lag, and Female Reproduction. International Journal of Endocrinology. 2010: 813764.
(2) Radowicka, M., Pietrzak, B., Wielgoś, M., (2013). Assessment of the occurrence of menstrual disorders in female flight attendants – preliminary report and literature review. Neuroendocrinology Letters. 2013; 34(8):809–813.
(3) Van Eijk, A. M., Zulaika, G., Lenchner, M., Mason, L., Sivakami, M., Nyothach, E., Unger, H., Laserson, K., Phillips-Howard, P. A., (2019). Menstrual cup use, leakage, acceptability, safety, and availability: a systematic review and meta-analysis. The Lancet. Volume 4, Issue 8, Pe376-e393, August 01, 2019.
(4) Hillard P. A. (2014). Menstrual suppression: current perspectives. International journal of women’s health, 6, 631–637.
(5) Dean, J., Kramer, K.J., Akbary, F. et al. Norethindrone is superior to combined oral contraceptive pills in short-term delay of menses and onset of breakthrough bleeding: a randomized trial. BMC Women’s Health 19, 70 (2019). https://doi.org/10.1186/s12905-019-0766-6.
(6) Bofill Rodriguez, M., Lethaby, A., Farquhar, C., (2019). Non‐steroidal anti‐inflammatory drugs for heavy menstrual bleeding.
Cochrane Database Syst Rev. 2019 Sep; 2019(9): CD000400. Published online 2019 Sep 19. doi: 10.1002/14651858.CD000400.pub4.

Op zoek naar een gespecialiseerd ziekenhuis in de omgeving?